شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های آنتروپومتریک مؤثر بر عملکرد خلبانان در کابین هواپیما

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه هوایی شهید ستاری

2 استادیار مهندسی صنایع دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری

10.22034/joae.2022.155083

چکیده

با توجه به اهمیت عوامل انسانی و شاخص‌های آنتروپومتریک در عملکرد خلبانان به ویژه در هواپیماهای نظامی، این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های آنتروپومتریک مؤثر بر عملکرد خلبانان در داخل کابین هواپیما انجام شده است. روش پژوهش بدین صورت است که ابتدا با مطالعات کتابخانه‌ای و مرور گسترده پیشینه پژوهش، شاخص‌های اولیه آنتروپومتریک شناسایی و سپس با کمک روش توصیفی-پیمایشی مبتنی بر نظرات خبرگان پروازی و طب هوافضا به سنجش تأثیر و اولویت شاخص‌های شناسایی شده پرداخته می‌شود. ابزار تحلیل داده‌ها نرم‌افزار EXCEL و SPSS می‌باشد. با توجه به نرمال نبودن داده‌ها در بخش تحلیل استنباطی از آزمون‌های آماری ناپارامتریک (آزمون دوجمله‌ای) و برای بررسی تفاوت اولویت‌ متغییرها از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج پژوهش شاخص‌ها و فاکتورهای مهم و اولویت‌دار این عرصه را مشخص کرد. بر این مبنا، شاخص‌های مهم و تأثیرگذار حیاتی به ترتیب اولویت عبارتند از: «وزن، ارتفاع شانه در حالت ایستاده، قد، ارتفاع چشم ایستاده، ارتفاع چشم نشسته، ارتفاع در حالت نشسسته، ارتفاع زانو در حالت نشسته و ...». اولویت‌بندی شاخص‌ها می‌تواند ملاک‌ها و معیارهایی برای گزینش دانشجویان خلبانی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش خلبانی از سویی و از دیگر سو تخصیص خلبانان به هواپیماهای متناسب مورد استفاده قرار گیرد. همچنین توجه به شاخص‌های آنتروپومتریک می‌تواند در مراکز طراحی هواپیما (نظامی و کشوری) بهره‌برداری شود.

کلیدواژه‌ها